MODELO SEKVINDA

MODELO SEKVINDA

Evidente cxia aktiveco homa bezonas modelon aux ekzemplo por gvidi cxies laborojn.

Kurioze, laux Genezo, ankau Dio mem havis modelojn (en Lia menso, kompreneble) kiam Li kreis gehomojn. "Kaj Dio diris: Ni kreu homon kaux Nia bildo, similan al Ni.... Kaj Dio kreis la homon laux Sia bildo, laux la bildo de Dio Li kreis lin; en formo de viro kaj virino Li kreis ilin." (Genezo 1:26,27)

Sankta Pauxlo admonis Timoteo: "Neniu malestimu vian junecon, sed vi estu ekzemplo al la kredantoj, per parolo, per konduto, per amo, per fido, per cxasteco. (1 Timoteo 4:12)

Bona modelo/ekzemplo/bildo gravas por fari bonan agon. Cxiu bezonas tian modelon, kaj kutime ricevas gxin per gepatroj, geavoj, aux aliaj similaj adolto. Nia karaktero kaj personeco kaj bonaspekto estas formanto per niaj modeloj.

En mondo de negoco estas tre helpema por komencanto ke li trovis mentoron kiuj helpus lin per konsilo kaj ekzemplo kiel kondukas sin en komercaj aferoj.

Kiam oni klopodas esti varbanto en Esperanta motivo, li bezonas orienti sin pere de tiu mentoro kiu servi celon, ne nur per konsiloj, sed ankaux per ekzemplo. Alivorte, la varbonto bezonas modelo kiu vere estas sekvinda.

Bedauxrinde, tion kion li bezonas ankaux mankas. Cxu vi konas iun kiu estas sekvindulo tiel varbmodelo? Kia speco de persono montras tiajn kvalitojn?

Mi sercxis memorajxon kaj fine konkludis ke sekvindan modelon estis speco de vendisto kiu ne plu ekzistas, sed mi penos priskribi klare laux mia memoro kaj sperto pri tia modelo. (Gxis!)

WORTHY MODEL

WORTHY MODEL

Evidently all kinds of human activity requires a model or example to guide their work.

Strangely, according to Genesis, even God had models (in His mind, of course) when He created humans. "And God said: Let us make man in our image, after our likeness.... So God created man in his own image, in the image of God created he him; male and female created he them." (Genesis 1:26, 27)

St. Paul admonished Timothy: "Let no man despise thy youth; but be thou an example of ["to" in Esperanto translation] the believers, in word, in conversation, in charity, in spirit, in faith, in purity." (1 Timothy 4:12)

A good model/example/picture (schematic) is important to make a good work. Everyone needs that kind of model, and usually we receive it from parents, grandparents, or similar adults. Our character and personality and presentability are formed by our models.

In the business world it is very helpful to an entry-level person to find a mentor who would help him by advice and example how to conduct himself in business matters.

When one takes steps to become a recruiter in the Esperanto cause, he needs to get his bearings by means of a mentor who serves the purpose, not merely with advice but also through example. In other words, the future recruiter needs a model who truly is worthy of following.

Sadly, that which he needs is also lacking. Do you know anyone who is worth following as a recruiter-model? What kind of person shows such qualities?

I searched my memories and finally decided that the model worthy of following was a kind of salesman who no longer exists, but according to my recollection and experience I will try to clearly describe that type of model. (Until then!)

PENSOJ PRI STATISTIKO

PENSOJ PRI STATISTIKO

Je www.lernu.net oni povas klaku "About Lernu" kaj selektu "Statistics." Estas du pagxoj, kaj mi skribos pri la dua. Estas peninda ekzameni tiujn informojn.

Kio oni povas lerni el tiu statistiko?

Eblas ne reprezenti akurate aliajn fontojn Esperantajn cxar kompreneble gxi speguligas nur "Lernu" registrantoj kiuj estas tute komputiluzantoj. Tial oni supozus altanivelon ekonomikan ambaux por landojn inkluzividatajn kaj ties logxantoj kiuj uzas "Lernu" edukon. Cxi tiel malricxuloj ne estas inkluita.

En plej popolta landoj kiuj havas plej kvanto de komputiluzantoj, plialta porcento de Esperanta studantoj eklernis pri Esperanto per komput-sercxo interrete. Ili estas memvarbata.

La agxoj lernantaj speguligas la saman agxgrupojn kiuj jam estas avidaj uzantuloj de komputiloj.

Tiuj, kiuj logxas en malricxaj landoj kie estas nur kelkaj komputiloj kaj malmultaj interretserviloj, aux tiuj kiuj malsxatas komputilojn ecx haveblajn, devus studi sen komputilahelpo.

Se ni tro multe kalkulas je interreto por informi, varbi, kaj eduki uloj pri Esperanto, ni diskriminacios kontraux uloj en landoj luksaj kiu ne uzas komputilon, kaj ankaux kontraux almenaux cxiuj en landoj malprivilegiaj kie komputiloj kaj serviloj interretaj multekostas laux plejparto de logxantoj.

Kio plue lecionoj vi eklernus el "Lernu.net" statistiko?

Komencu en via propra lando, ni devos informi kaj varbi aliajn per vizagxa al vizagxa interilato.

Mi kredas ke plej personoj ne volas fari tion, aux ecx lerni kiel.

THOUGHTS ABOUT STATISTICS

THOUGHTS ABOUT STATISTICS

At www.lernu.net you can click on "About Lernu" and then click "Statistics." There are two pages, and my remarks are based on the second page. It is very worthwhile to examine this information.

What can we learn from the Lernu statistics?

They may not accurately represent other Esperanto sources because naturally they reflect only people registered at Lernu. Furthermore, they obviously are limited to computer users. Therefore, a high economic level can be assumed for both the countries represented and their inhabitants who use Lernu instruction. Thus, poorer people are not represented.

In countries with greater population and highest number of computer users, a higher percentage of Esperanto students learned of Esperanto via a computer search on the internet. They are self-recruited.

The age groups of learners reflect the age groups who are already avid users of computers.

Anyone who lives in a poor country with few computers and few internet servers, or who is techophobic and unlikely to use computers even if availabe must learn of Esperanto from a non-computer source and must study in a non-computer way.

If we rely too heavily on the internet to inform, enlist, and educate people about Esperanto, we will discriminate against those in advanced countries who do not use computers, and against almost everyone in disadvantaged countries where computers and internet servers are too costly for most people.

What other lessons can you extract from the Lernu statistics?

Beginning in our own country, we must inform and recruit others by means of personal face-to-face contact.

I don't think most people are willing to do that, or even to learn how to do that.

HOMARANISMO (Esperanto)

Zamenhof proponis filozofion kiun li nomas "Homaranismo" (NE SAMAS "HUMANISMO") ke plu eksplikis aspektojn de la Interna Ideo/Idealo. Tion enhavis foleto publikita en 1913. Oni povas acxeti gxin per www.cafepress.com

Sekve mi prezentas 12 aspektojn, kaj kvankam tiu estas tro malgranda resumo, tamen suficxus doni ideon pri la tuta doktrino.

La dekdua pligrava punktoj de Homaranismo:

1. Traktu la humanaro tiel unu familio.

2. Tiu idealo gvidu tutajn viajn agojn.

3. Jugxu neniun laux lia raza deveno, sed laux lia konduktoj kaj agadoj.

4. Nenio lando apartenas al unu rasgrupo eksklusive, sed por tutaj logxantoj egale.

5. Ne perfortigu al aliaj personoj aux vian lingvon aux vian religion.

6. Humaneco superigas naciecon.

7. Definu patiotismo kiel dispono al frateca regionakomunumo. Neniam uzu gxin por pravigi malamikecan al aliajuloj.

8. Oni devus konsideri lingvon tiel rimedo por atingi celon, neniam tiel fino mem.

9. Uzu neuxtrala lingvo por komuniki kun cxiu kies nasklingvo malsamas vian.

10. Lasu vian propran religion rezulti el via propraelekto, anstataux iu perfortigus per gento via.

11. Kiam vi traktus kun malsamaj kulturanoj, regu vin per principoj de helpemeco kaj homareco komuna.

12. Per via vivmaniero, traktu cxiun tielmaniere por unuigi anstataux dividigi.

Kompreneble, la plej grava konsilo traktis pri "lingvo neuxtrala," kio volis diri, Esperanto.

Esperanto estas neuxtra pri religio kaj politico sed ne estas neuxtrala pri etiko. Gxi etiko estas la interna ideo.

HOMARANISMO (English)

Zamenhof proposed a philosophy he called (in Esperanto) "Homaranismo" (NOT "Humanism"). His small book on the subject is for sale at www.cafepress.com

Although everything that Zamenhof wrote on this subject is worth reading, the most useful single source is the pamphlet published in 1913. The text is divided into ten sections, each of which describes one fundamental principle of Homaranismo. From this text I have identified twelve main points and although this is a very brief summary, it may suffice to give you an idea of the complete doctrine.

The twelve main points of the Homaranismo manifesto

1. Treat the human race as one family.
2. Let this ideal guide all of your actions.
3. Do not judge any individual according to his racial origin but according to his behaviour and actions.
4. Any country does not belong exclusively to any one racial group but to all of its inhabitants equally.
5. Do not try to force your own language or religious faith on to other people.
6. The concept of humanity should be superior to that of nationality.
7. Define patriotism as service to a regional fraternal community. Never use it to justify hatred towards other people.
8. Language should be considered as a means and not an end in itself.
9. Use a neutral language to communicate with people whose native language is different from your own.
10. Let your own religion be a matter of personal choice and not something forced on you by your ethnic background.
11. In dealing with people with a different cultural background be governed by principles of common humanity and helpfulness.
12. In dealing with all members of the human race, try to promote sentiments which will unite and not divide.

The crucial point is that regarding "a neutral language," which is to say, Esperanto.

Esperanto is neutral regarding religion and politics, but it is not neutral regarding ethics. Its ethic is the internal idea.

LA INTERNA IDEO

INTERNA IDEO

La frazo "interna ideo" signifas la plej gravan celon de Esperanto. Tiu ideo estas la kerno, la koro, la plej profunda distingajxo en la spirito de la internacia lingvo.

Kutime ni aludas pri aliaj Esperantistoj kiel "samideanoj." Sed kiam mi legas la sinprezentajxojn (ekzemple en lernu.net) de Esperantistoj de malsama lingvopovo, mi trovas multajn malsamajxojn inter ili kaj mi. Vere, mi ne havas samajn ideojn pri plejpartaj aferoj!

Komuna nacialingvo ne signifas ke la parolantojn estas samideanoj, cxu ne? Do, komuna lingvapovo Esperante ne garantias la anojn kunhavas saman ideon pri io ajn.

Cxu vi nun estas konfuzata?

Antaux longa tempo, mi estis privilegita auxskulti surbenignon de Zamenhof mem kiam li salutis kongresanojn, kaj li diris "Samidealojn." Tio vere havas sencon. Enkore kasxita en Esperanto estas unu idealo, kiu estas la homareco inter malsamaj lingvanoj per komuna lingvo.

Oni plibone rajtas nomi la internan ideon tiel internan idealon.

Sxjnas al mi ke multaj lernantoj ne dedicxis sin al nenio idealo pri lingvistika studo.

Iliaj kialoj por studi Esperanton ne similas la kialo Zamenhof pensis kiam li kreis gxin. Li ne havis nur ideon, sed idealon. Kia diferenco!

Cxiu lernanto havas sian kialon aux celon por lerni Esperanton --- ekzemple hobio intelekta, mensludo, oportuno por fremlandvojagxo, k.t.p. Nenio kialo aux celo en cxi tiu grupo samas la kialo aux celo de la kreinto de Esperanto.

Ni havas multajn ideojn, sed Zamenhof havis nur unu idealon.

Niajn celojn plejparte estas enmemdirektataj. Nia ideo estas kontribui al nia propra amuzo, aux sole aux kun niaj amikoj.

Al Zamenhof ne gravis lingvamuzon. Li inventis Esperanton por atingi celon -- la idealo de internacia kompreno per Esperanto.

Oni diras ke ju pli iu dauxrigxas tiel Esperantiston, des pli probabla estas ke li ekprenos la "interna ideo" kaj esti kaptota per tio. Tio estas mian avidan espero.

THE INTERNAL IDEA

THE INTERNAL IDEA

The phrase "internal idea" means the most serious aim of Esperanto. That idea is the kernal, the heart, the profoundest distinguishing thing in the spirit of the international language.

We customarily refer to other Esperantists as "samideanoj" or fellow-thinkers, ones who think alike. But when I read the personal profiles (such as those in lernu.net) of Esperantists of varying language capability, I find many differences between them and me. In fact, I often do not have the same ideas about most matters!

A common national language doesn't mean the speakers think alike, does it? Well, common Esperanto language ability does not guarantee the members have the same idea about anything at all.

Are you now confused?

A long time ago I was priveleged to listen to a tape recording of Zamenhof himself when he greeted members at a congress, and he said "samidealojn," or "folks who hold the same ideal." This truly makes sense. Concealed in the heart of Esperanto is one ideal, that is the humanity among different language speakers by means of a common language.

One has a better right to call the internal idea the internal ideal.

It seems to me that many learners have not dedicated themselves to any ideal regarding linguistic study.

Their reasons for studying Esperanto are not similar to the reason Zamenhof thought about when he created it. He did not merely have an idea, but an ideal. What a difference!

Every student has his reason or aim for learning Esperanto --- for example an intellectual hobby, mind-game, opportunity for foreign travel, etc. No reason or aim in this group is the same as the reason or aim of Esperanto's creator.

We have many ideas, but Zamenhof had but one ideal.

Our aims for the most part are directed into ourselves. Our idea is to contribute to our own amuzement, either alone or with our friends.

To Zamenhof fun with a language was not important. He invented Esperanto to achieve a goal --- the ideal of international understanding by means of Esperanto.

It is said that the longer one is an Esperantist, the more likely one is to grasp the "internal idea" and be captured by it. I hope this is so.

UEA ON PROGRESS

William R. Harmon, the U.S. Chief Delegate from the Universala Esperanto-Asocio, has prepared the following letter for distribution. I think that it deserves publication here as well.

The Universal Esperanto Association (UEA) was founded in 1908 as an organization of individual Esperantists. Now UEA has members in 113 countries, and works not only to promote Esperanto, but to stimulate discussion of the world language problem and to call attention to the necessity of equality among languages. The By-Laws of UEA state the following four goals:

• to promote the use of the international language Esperanto

• to act for the solution of the language problem in international relations and to facilitate international communication

• to encourage all types of spiritual and material relations among people, irrespective of differences of nationality, race, sex, religion, politics, or language

• to nurture among its members a strong sense of solidarity, and to develop in them understanding and respect for other peoples.

In recent years, UEA has greatly increased its activities in areas where there historically has been little Esperanto activity. In Africa, for example, there are now classes or clubs in Benin, Burundi, Chad, Ivory Coast, Ghana, Cameroon, Congo DR, Madagascar, Mali, Nigeria, South Africa, Tanzania, Togoland and Zimbabwe. UEA’s Afrika Komisiono oversees and assists using funds from UEA’s Africa Fund.
Without UEA, this would not have happened.

In Asia there has been an explosion of activity recently. With the assistance of the Azia Komisiono under the presidency of Hori Yasuo of Japan, new organizations are now active in Azerbaijan, Bangladesh, China, Hong Kong, Philippines, India, Indonesia, Iran, Japan, Cambodia, South Korea, Malaysia, Mongolia, Nepal, Pakistan, Singapore, Sri Lanka, Tajikistan, Uzbekistan and Vietnam. The Asia Commission recently underwrote a visit of several months in the Philippines by a young Nepali Esperantist, Bharat Ghimire, who not only initiated classes — some at university level — but also instigated the creation of a new Pilipina-English-Esperanto dictionary and new textbooks.
Without UEA, this would not have happened.

UEA administers the long-established worldwide Delegate Network with the help of Chief Delegates in 90 countries. There are currently 1900 delegates worldwide, with 91 in the United States. (And, as Chief Delegate, I am quite proud of this group.)

It is of course important to be active locally as an Esperantist — teach in or support local classes, attend local club meetings, participate in joint activities with educational organizations. But it is also important to support the promotion of Esperanto worldwide. Your membership in UEA will help. If you are a current member, please renew your membership through ELNA. An “aliĝilo” is enclosed in this mailing. If you are not a member of UEA now, please consider joining in this very important work by becoming a member at whatever level you can. The Membro-Abonanto (MA) level is recommended, as you receive the monthly magazine Esperanto which will keep you up to date on Esperanto activities worldwide, as well as the annual Jarlibro. The Membro-Jarlibro (MJ) category only includes the Jarlibro, but makes you a full individual member of UEA.

TRAVEL TO AFRICA

(From Veki Yahoo Club This is what Esperanto is all about. An Esperantist from Argentina who apologizes for his command of Esperanto nonetheless uses it to travel to Africa and make friends with Esperantists there.)

Raporto de vizito al Afriko per Pasporta Servo

Kara Francisko:
Kiel kunfondinto de Argent-ejo -1964-kaj de Pasporta
Servo -1966-mi multe gxojis pro via rakonto (informo)
de vizito al Afriko.

Jes, vi kelkfoje mis-skribas en Esperanto, sed ecx
tiel Esperanto povas esti komprenata.

Jen virto de Esperanto kiun vi glorigas.

Ni kunlaboru por (kaj per) Esperanto kaj por Pasporta
Servo.

Ni kreskigu Afrikon kaj helpu afrikanojn por la Afrika
Unuigxo kiun Mandela deziris.

Ecx se Pasporta Servo estus la sola utilo de
Esperanto, ecx tiel Esperanto lernindus.

Elkoran Saluton
Ruben Feldman-Gonzalez
Kun-fondinto de Pasporta Servo

FRANCISKO EN KONGOLO
Enkonduko:
Saluton al cxiuj:
Mi estas Francisco Zilli, 32-jara, mi logxas en la
urbo Cipolletti kiu estas lokita apud la urbo
Neukeno en la norda parto el Patagonio en
Argentinio.

Mi apartenas al Neukena Esperanta Rondo, al
Argentina Esperanta Ligo kaj al Argen-TEJO
(Argentina
Esperanta Junulara Organizo).
Mi estas elektronikisto en petrolentrepreno en
Angolo kaj mi laboras en petrolsxipo surmare
el occidenta Afriko.
Mi nun skribas pri mia renkonto kun la samideanoj el
E.A.KO (Esperanta Asocio en Kongo) en la urbo Pointe
Noire, Kongolo, Afriko.
Kaj la alispecaj dedicxoj...
Al mia Familio, kiu multhelpas min en tiu
malfacila laborplano.
Al cxiuj gastigantoj el pasporta servo, kiuj kredas
pro amikeco.
Al Esperanto, kiu faras cxiajn renkontojn ebla.
Unue mi sxatas prezenti al vi la samideanojn kun
kiuj
mi renkontis en la urbo Pointe Noire:
Mia vogagxo komencis je la 25-a Octobro 2006 en mia
urbo, Neukeno, kiam mi devas preni aviadilon por iri
al Angolo por laborperiodo.
La petrolsxipo kie mi laboras estis en la porto el
Doualo, Kamerunio, do, por iri cxi tien mi devis
preni aviadilo ekde Angolo kaj preterpasi al
aeroporto (flughaveno) el Pointe Noire, Kongolo kie
mi ne povis
preni aviadilo pro komplikita afero.
Pro tio, mi devas resti en hotelo en la urbo kaj
mi ne povas viziti ghin cxar mi estas blankulo kaj
promeni sola en la urbo ne estas facila por mi.
Do, mi sercxis en la ttt-ejo por pasporta servo por
samideanoj en la urbo, kaj mi trovis iliajn nomojn
kaj
mi decidis telefoni ilin.
Mi sendis emailon al samideano Renato Corsetti en
Italio cxar mi ne alportis la Jarlibron kiu donis
min
mia instruisto S-ro Ruben Sanchez en Neukeno kaj
Renato sendis al mi la informojn.
Dum la meztago el 28OCT2006 mi lasis mesagxon en la
posx-telefono el Sro Loubaki kaj poste, vespere, li
kaj du amikoj vizitis min en la hotelo.
Kun granda surprizo ili vidis min, tiu alta blankulo
kiu parolas Esperanton, ili diris al mi ke mi estas
la
unua blank-eksterlandulo kiu vizitis ilin kaj tion
mi tre sxatis.
En tiu vespero ni parolas pri multaj aferoj kaj ni
decidis renkontighi en la hotelo dum venonta tago
por promeni en la urbo kaj koni la veran planon el
la
konga vivo.
Sro Eden Loubaki - loubakend@yahoo.
fr
Sro Samba Sanson
Jen ni estas en hotelo
Dum la mateno el dimancxo 29OCT2006, mi kaj Sro
Loubaki prenis taxio kaj promeni pro multaj
kvartaloj el la urbo, bedauxrinde mi ne povis preni
fotoj en la urbo cxar tio estas estranga afero
por la malpacema homoj en tiu urbo.
Ni visitis la lernejo kie Sro Loubaki instruas la
angla kaj la esperanta lingvo.
En tiu okazagxo mi faris kopio el informoj de la
esperanta lingvo en K-CD kio mi alportas en mia
portebla komputilo cxar tio estas tre utila al li
cxar ili ne havas reto en tiu loko.
Ankaux en la lernejo mi renkontis kun alia
instruisto el angla lingvo kiu estas amiko el Sro
Loubaki kaj kiu nun komencis lerni e-o.
Bedauxrinde mi ne re bonmemoras la nomo de tiu ulo.
Mi tre sxatas montri lin que E-o funcxias tre bone
kaj estas plu facxila ol la angla aux la franca
lingvo por internacia komunikado. (Mi ankaux parolas
la angla kaj la franca, sed mi sxatis paroli en e-o
por praktiki parolado).
Poste, preskaux meztago ni vizitis la marparto en la
urbo kun Sro Samba. La vetero estis pluvema kaj
ventema.
Jen Mi kaj Sro Loubaki en la lernejo

La chefa traina stacio
Dum meztago ni mangxis rapide cxar la vetero ne
helpas kaj ni sxatis viziti la kamparo en kiu Sro
Loubaki logxas kaj laboras
Poste, ni vogagxis al kamparo ekster la urbo kaj
unue ni vizitis la hejmo el Sro Loubaki kie li havas
multaj E-a materialo.
Mi tre sxatas tiu malgranda sed kara sidejo, li
montris kaj montris multaj materialoj kaj aferoj ke
li faris pro disvastigxi e-o en lia urbo.
Kaj, tiu estas lia katino kiu nomigxas AMIKINO.
Poste, ni promenis gxis lia kamparo de kie li prenis
multaj legomoj Sed, PLUVIGXIS!!!
Kiam li ne estas en lia lernejo li laboras en lia
kamparo.

Kaj, kia cxiam, mi prenas iom de tero en sako cxar
mi kolektas tero el cxiaj landoj mi vizitis en
malgranda botelo en mia hejmo kiel hobio.
Jen estas Eden kaj Samba kun donaceto ke mi alportis
el Argentinio por doni al speciala amiko ke mi povus
trovigxi dum la laborvogagxo.
SED, PLUVIGXIS tro multe kaj ni devas iri al hotelo.

Cxi tie estas lokita la urbo Pointe Noire, Kongolo
KONKLUDO
Do, jen mia grandega aventuro en la kongola lando,
malsimila kia mi vivas en Argentinio sed karinda,
vere. Mi renkontis kun afabla kaj kara samideanoj
kiuj mi ne facile forgesxis. Mi tre kordankas ilin
pro cxio. Mi kredas ke ne estas la lasta fojo ke mi
preterpasos tiu urbo, do, ni trovigxos poste, neniu
scias.
GXIS REVIDO
AMIKE.
FRANCISKO
PD: mi petas perdonon se mi mise skribis en e-o
tempo
al tempo.